Paslanmaz Boru Hakkında Genel Bilgiler

Doğada bulunan metallerden bir tanesi olan çeliğin içerisinde farklı alaşım elementleri bulunabilmekte ve bulunan bu alaşım elementleri çeliğe farklı özellikler kazandırabilmektedir. Çeliğin içerisinde en fazla bulunan alaşım elementlerinden bazıları krom, karbon, nikel ve molibdendir. Bunlar dışındaki alaşım elementleri daha düşük oranlarda bulunmakta ya da sonrada çeliğin içerisine eklenmektedir. Söz konusu alaşım elementlerinin her birisi çeliğe farklı özellikler kazandırırken bunlar içinden en önemlisi krom olup çeliğin çok daha fazla alandan kullanılmasını sağlamaktadır. Paslanmaz boru, profil gibi ürünler yapılarak farklı alanlarda kullanılmasının en önemli nedeni çeliğin paslanmazlık özelliğidir. Söz konusu özellik ise çeliğin içinde bulunan krom sayesinde meydana gelmektedir.

Paslanmaz Boru Üretim Şekilleri

Çelik içerisinde bulunan elementlerden birisi olan krom atmosferde serbest halde dolaşan oksijen ile tepkimeye girmekte ve çeliğin bütün yüzeylerini kaplamaktadır. Böylece dışarıdan su ya da hava çeliğin içerisine ulaşamamakta ve bu da paslanmazlık özelliği anlamına gelmektedir. Paslanmaz çelik uzun ömürlü olması ve çürüyerek özelliğini kaybetmesi gibi bir durum olmadığı için farklı şekillere getirilerek kullanılmaktadır. Paslanmaz boru bu şekilde ortaya çıkan bir ürün olup çok fazla alanda kullanılmaktadır. Paslanmaz borular üretimlerine bağlı olarak farklı özellikler taşıyabilmekte ve bu da boruların özelliklerine göre farklı alanlarda kullanılmasını sağlamaktadır. Üretimleri bakımında iki çeşit boru bulunmaktadır ve bunlar şu şekildedir:

• Dikişsiz borular; yani tek parça olarak üretilen borulardır. Bunlarda kaynak kullanılmamakta ve bir bütün olarak üretilmektedir. Çekme boru olarak da adlandırılan borular yüksek dayanıklılığa sahip olduğundan yüksek basınçlı buharlar için kullanılmaktadır.
• Dikişli borular; söz konusu borular ise dikişle yani kaynakla üretilmektedir. Bundan dolayı da nispeten daha dayanıksızdır. Paslanmaz boru çeşitlerinden olan dikişsiz borular üretim şekillerine bağlı olarak farklı özelliklere sahip olmaktadır.

Paslanmaz Boru Üretiminde Kullanılan Kaynak Çeşitleri

Dikişsiz boruların üretiminde farklı kaynaklar kullanılmakta ve bu kaynaklara bağlı olarak boruların özellikleri değişkenlik göstermektedir. Bundan dolayı da yapılan kaynağa bağlı olarak kullanım alanları değişmektedir. Dikişli boruların yapılan kaynağa göre çeşitleri ise şu şekildedir:

• TİG kaynağı; söz konusu kaynak ile yapılan paslanmaz boru çeşitleri son derece dayanıklı olup buna bağlı olarak orta ve düşük seviyedeki basınca dayanabilmektedir. Fakat bu kaynağı yapması son derece uzun sürmektedir. TİG kaynağı atmosferde bulunan gazlardan etkilenmekte ve bundan dolayı da kaynağın yapıldığı ortama argon gazı verilerek diğer gazlar tahliye edilmektedir.
• HF kaynağı: yapımı son derece basit ve kolay olan kaynak diğer türlere göre daha dayanıksızdır. Bundan dolayı da basınçlı yerlerde kullanılmamaktadır. HF kaynağı üstelik çokta kısa sürmektedir. Bu şekilde üretilen ürünler genellikler dekoratif amaçlı ya da inşaatlardaki görünen bölgelerde kullanılmaktadır.
• Lazer kaynağı; yapılması oldukça zor olan bu kaynak TİG kadar sağlam olmasına rağmen HF kadar da kısa sürmektedir. Fakat ince bir işçiliğin gerektiği bu kaynak türünü yapabilmek için ciddi ustalık gerekmektedir.

Paslanmaz boru üretim şekilleri genel olarak böyledir. Üretimlerinde kullanılan kaynakların sağlamlığına bağlı olarak farklı alanlarda kullanılmaktadır. Dikişsiz olan paslanmaz borular ağır sanayi başta olmak üzere farklı alanlarda kullanılmaktadır. HF kaynağının dayanıksız olmasından dolayı dekoratif ya da farklı amaçlar için kullanılmaktadır. Ayrıca paslanmaz çeliklerin karakteristik özelliklerini taşıyan bu boruların paslanmaması hijyenik olmasını sağlamaktadır. Bu da özellikle gıda ve ilaç sektöründe kullanılmasını sağlamaktadır. Bunun haricinde gemi sektörü ve petrokimya alanlarında da söz konusu borular sık sık tercih edilmektedir.

Paslanmaz Sac Kalınlıkları ve Ebatları

Martenzitik özellik gösteren paslanmaz sac 410 ve 420 kalite standartlarında olabilmektedir. Mukavemet dayanıklılığı yüksek olan malzemeler ısıl işlem kullanılarak sertleştirilmektedir. Petrol rafinelerinde, bıçak üretiminde ve cıvata üretiminde kullanılmaktadır. Paslanmaz sac türleri bu şekilde olup farklı kalınlık ve boyutlarda olabilmektedir. Kalınlıkları 0,4 mm ile 60 mm arasında değişen ürünler ihtiyaç olan alanlara göre farklı kalınlıklarda seçilmektedir. Ebatlar ise şu şekildedir:

• 1000x 2000 mm
• 1250 x 2500 mm
• 1500 x 3000 mm
• 2000 x 6000 mm

Bunların dışındaki ebatlarda ürüne ihtiyaç olması durumunda üretim yapılabilmekte ve böylece ihtiyaçlara cevap verilebilmektedir.